नेपाली राजनीतिको प्रभाव सबैभन्दा बढी नागरिकहरुमा पर्ने गरेको छ। त्यसैले होला नेपालमा मतदाता भन्दा दलका कार्यकर्ता-समर्थक धेरै भएको अवस्था छ। दलहरुले देशको अर्थतन्त्र भन्दा गरेको बिकास यहि हो। त्यसैले ७५ बर्षमा पनि प्रजातन्त्रलाइ संस्थागत गर्न नेपाली दलहरु असफल भए। यहि कारणले गर्दा हरेक पटक राजनैतिक परिवर्तनको अपेक्षा आउने गरेको छ।
गत आम निर्वाचनमा रवि लामिछानेले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको स्थापना गरेर स्थापनाको ६ महिनामा नै चौथो ठुलो दल सावित गरेपछि नेपाली राजनीतिमा फरक चुनौती आएको हो। खासगरी नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले र नेकपा माओवादीमा चुनौती आइलाग्यो। उनीहरु आफूलाइ सुधार्नु भन्दा रक्षात्मक लाइनमा गए।
रास्वपाले टिकेट चयन र दलको नेतृत्व चयन, सदस्यता दिने बिधिमा ल्याएको प्रजातान्त्रिक बिधिले अन्य दललाइ चुनौती दियो। दलहरुका नेताको मरणोपरान्त नेतृत्व दिने बिरासतमा धक्का लाग्यो। त्यसैले उनीहरुले रास्वपा सभापति लामिछानेलाइ सबै शक्ति खर्चेर जेल पठाए। तर पनि दलहरु प्रतिस्पर्धामा भन्दा त्यसलाई दबाएर भ्रष्टाचार गर्नमा नै अलमलिए। त्यसैको परिणाम जेन-जी आन्दोलन भयो र नयाँ राजनैतिक परिस्थिति सृजना भयो।
नयाँ परिस्थितिमा पनि पुराना दलहरु रक्षात्मक लाइनमा देखिए तेश्रो-चौतो पुस्तामा गएनन। पछिल्लो समय राजनीतिमा रास्वपाले गतिबिधिमा तिब्रता ल्याएको छ। उसले उम्मेदवार चयनमा बढी सुन्दरता देखाएको छ। त्यसैले उसका उम्मेदवारहरु बढी जित्ने संभावना देखिन्छ। बामहरु एकातिर गए, एमालेले फेरी पनि ओलीलाइ एकाधिकार दियो अनि कांग्रेस पुरै रुपमा अलमलियो। उनीहरुले नयाँ परिस्थितिमा ठुलो शक्ति हुने संभावना देखिएन। त्यसैले एमालेले भडुवा बाटो लियो। कांग्रेसलाइ तान्न शक्ति खर्च गर्दैछ।
आगामी आम निर्वाचनको लागि उज्यालो नेपाल पार्टी (उनेपा) को सुरुवात भएको छ। उर्जामन्त्री कुलमान घिसिङको समर्थन रहेको भनिएको उक्त दलले बनाउने मन्त्री घिसिङ्गले गत एक बर्ष देखि तयारी गरेका थिए। उज्यालो नेपाल पार्टीले निर्वाचन आयोगमा अद्यावधिक विवरण सहित दर्ताको निवेदन दिएको छ। अब भने कुलमानको राजनैतिक परिक्षा सुरु भएको छ। यदि उनि जातीय दल-दलबाट माथि आउन सके भने उनको दल अगाडी आउने संभावना छ।
